Nhà thờ Hạnh Thông Tây là một nhà thờ Công giáo đẹp và cổ kính tọa lạc ở quận Gò Vấp, thành phố Hồ Chí Minh (Sài Gòn). Điều đặc biệt, nhà thờ do cậu ruột của hoàng hậu Nam Phương bỏ tiền ra xây dựng.
Nhà thờ Hạnh Thông Tây có tên hiệu là nhà thờ Thánh Giuse, nằm ở số 53/7 đường Quang Trung, phường 11, quận Gò Vấp, Sài Gòn. Nhà thờ do ông Lê Phát An, con của ông Lê Phát Đạt (tức Huyện Sỹ) – một trong bốn đại điền chủ nổi tiếng nhất Nam Bộ thời đó (còn được gọi là tứ đại phú hộ); ông An cũng là cậu ruột của hoàng hậu Nam Phương, bỏ tiền ra xây dựng (giai đoạn 1921-1924).
Nhà thờ Hạnh Thông Tây khá đặc biệt do được xây dựng theo phong cách kiến trúc Byzantine, mô phỏng theo Vương cung thánh đường Thánh Vitale ở thành phố Ravenna, Ý, trong khi đa phần nhà thờ ở Việt Nam đều theo phong cách kiến trúc Gothic hoặc Roman. Nhà thờ có chiều dài 40 m, rộng 14 m, cao 16 m, vòm 20 m, tháp chuông 30 m (năm 1952 giảm xuống còn 19,5 m vì lý do an ninh hàng không).
Kiến trúc Byzantine là phong cách kiến trúc xuất phát từ Constantinopolis, thủ đô của đế quốc Đông La Mã (hay còn gọi là đế quốc Byzantine; 330 – 1453), tiêu biểu bởi các mái vòm hình tròn và các mái vòm có khoảng vượt lớn.
Phía trên cửa trước nhà thờ đặt tượng Thánh Denis là thánh quan thầy của ông Denis Lê Phát An. Trên nóc vòm nhà thờ được trang trí tranh khảm theo phong cách Byzantine mô tả cảnh Chúa Giêsu chết trên thập giá và một số hình ảnh các vị thánh khác. Bên trong, người ta dùng gạch của Ý để xếp thành hình giống như nhà thờ Thánh Assisi hay Thánh Maria của Ý. Ngoài ra, nhà thờ còn có hai mộ tượng của ông bà Lê Phát An nằm đối diện nhau, được khắc bằng đá cẩm thạch và hoa cương.
*** Bài viết có sử dụng tư liệu được tổng hợp và biên tập lại từ nhiều nguồn trên Internet, mang giá trị tham khảo.