Ý nghĩa của các bảo tàng là gì? Mình nghĩ đó là để lưu giữ và tìm hiểu lịch sử, dạy cho con người ta biết trân quý quá khứ, đồng thời, tìm hiểu lịch sử sẽ tìm hiểu được văn hóa, hay rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu cho hiện tại và tương lai.
Đó là mở đề cho bài viết kể chuyện đi thăm bảo tàng FITO – bảo tàng y học cổ truyền đầu tiên của Việt Nam do công ty FITO Pharma (Bình Dương) mở.
Địa chỉ: 41 Hoàng Dư Khương, P. 12, Q. 10, TP. Hồ Chí Minh
Giờ mở cửa: 08h30 – 17h30 tất cả các ngày trong tuần
Giá vé: 50.000đ/ người lớn
Website: www.fitomuseum.com.vn
Bảo tàng FITO là tòa nhà nhỏ, nhìn bên ngoài thì không thể biết đó là bảo tàng. Nhưng vô bên trong thì du khách mới từ từ ngạc nhiên, không ngờ lại có một nơi cổ cổ, hay hay tồn tại giữa lòng Sài Gòn như vậy. Bảo tàng gồm một trệt, 5 lầu, tổng cộng 18 phòng cho khách tham quan, xây dựng chủ yếu từ nguyên liệu gỗ theo phong cách kiến trúc truyền thống Việt Nam (kiến trúc tháp Chàm, nhà xưa Bắc Bộ mang từ ngoài Bắc vào…).
Tầng trệt là nơi đón khách, cho khách xem phim tài liệu “Kinh nghiệm thế kỷ phục vụ sức khỏe” giới thiệu về lịch sử y học cổ truyền Việt Nam, trong đó có giới thiệu về Tuệ Tĩnh – vị thánh thuốc Nam, ông tổ của ngành y học cổ truyền (YHCT) Việt nam, là người đầu tiên đề cao tư tưởng “thuốc Nam chữa người Nam Việt”; và đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác – tác giả của công trình đồ sộ về YHCT VN được coi là bộ bách khoa toàn thư của YHCT VN. Ngoài ra, tầng trệt cũng có một kệ nhỏ giới thiệu và bán các loại trà, thuốc Nam đơn giản bổ trợ sức khỏe.
Sau khi xem phim tài liệu, khách tham quan được đưa vào thang máy (nội thất gỗ, lắp cửa kiếng 3 bên, nhìn cổ cổ, hay hay, đèm đẹp) lên tầng 4, sau đó, hướng dẫn viên sẽ giới thiệu sơ lược về tòa nhà, và để du khách tự tham quan. Tầng 4 được chừa hai mảnh sân trồng cây sứ và những cây trầu bà nhỏ mà thoạt nhìn người ta có cảm giác đang ở dưới mặt đất (giống kiến trúc trong dinh Độc Lập).
Mảnh sân xanh ở tầng 4
Cây gia phả về ngành thuốc
Bước lên cầu thang gỗ cổ kính là tầng 5, nơi lưu trữ những quyển sách cổ về nghề thuốc và hình ảnh những danh y xưa.
Trên tầng 5 cũng có một kiến trúc đặc biệt mô phỏng theo tháp Chàm (tháp Chăm).
Từ đây nhìn xuống quận 10, và thấy được tòa tháp 68 tầng Bitexco xa xa…
Bạn sẽ không nghĩ là hình ảnh này được chụp ngay trong lòng Sài Gòn.
Từ trái sang: Lê Hữu Trác và Tuệ Tĩnh
Một số loại thuốc ở tầng lửng nhìn từ cầu thang bộ lầu 5 đi xuống lầu 4
Một cầu thang gỗ cổ kính đẹp mắt khác
Lầu 3 là phòng trưng bày một số loại thuốc Nam, dụng cụ bào chế thuốc, các hũ rượu thuốc lớn và một quầy thuốc Nam xưa. À, bạn có tự hỏi thuốc Nam khác gì thuốc Bắc giống như mình? Tìm trên Internet, mình thấy có một cách đơn giản, thuốc Bắc là thuốc được đưa từ phương Bắc (ý nói Trung Quốc) vào Việt Nam, còn thuốc Nam là thuốc được thu hái và chế biến tại nước ta. Còn nói về Đông y thì bao gồm cả ngành y của Trung Quốc, Nhật Bản, và Hàn Quốc.
Một số loại thuốc Nam và công dụng.
Dao cầu cổ, dụng cụ bào thuốc
Thuyền tán cổ, dụng cụ bào thuốc
Bào thuốc dạng này vẫn còn được sử dụng cho đến ngày hôm nay.
Một quầy thuốc Nam xưa
Cân và cối giã thuốc (bằng sắt thép gì đó mà nặng vô cùng)
“Nhập vai”
Ở tầng này cũng có treo mấy bộ quần áo dài nam ngày xưa dành cho du khách muốn hóa trang làm thử thầy thuốc.
Mình không đóng vai thầy thuốc, mà thử làm “ông hội đồng”. Gắn cái mụt ruồi giả từ vỏ quế mà nó còn nhỏ quá, chưa đủ độ dâm dê, đê tiện, khó tính, bảo thủ, gia trưởng như mong muốn.
Bình, hũ đựng rượu thuốc
Xuống lầu 2 là phòng triển lãm thuốc Bắc.
Viên thuốc cổ to bằng ngón tay cái luôn, không biết làm sao mà uống?
Lầu 1 có “Minh Mạng thang”.
“Minh Mạng thang” là ngự tửu (rượu thuốc) được truyền tụng từ lâu ở Huế, do vài vị ngự y chép được của vua Minh Mạng.
Sau khi tham quan xong, xuống lại tầng trệt, bạn sẽ được mời uống trà (trà sen, trà nấm linh chi…) và nghe giới thiệu về một số thuốc Nam hiện đại (bào chế bằng công cụ/ phương pháp hiện đại). Trà nấm linh chi có hương vị rất thơm ngon, một hộp nhỏ trà túi lọc 20 gói có giá 40.000đ, bạn có thể mua dùng. Các sản phẩm đều có chứng nhận Bio để xuất sang các nước châu Âu nên cũng khá yên tâm về chất lượng.